Afbeelding orgel Singelkerk

JAN L. VAN DEN HEUVEL ORGELBOUW

Op 1 mei 1967 schreef Jan L. van den Heuvel zich bij de Kamer van Koophandel te  Dordrecht in als zelfstandig orgelbouwer. Jan was op dat moment 20 jaar oud en werd geregistreerd als de jongste zelfstandig werkende orgelbouwer van Nederland. Voor die tijd was hij werkzaam bij de bekende orgelbouwer Dirk Andries Flentrop te Zaandam.

In het jaar 1970 kreeg Jan de opdracht om een geheel nieuw drie-klaviers orgel te bouwen (32 stemmen) in de monumentale Singelkerk te Ridderkerk. In 1975 vroeg hij zijn jongere broer Peter om mee te komen werken in zijn bedrijf.

De bekendheid van Van den Heuvel-orgels is inmiddels vele jaren in binnen- en buitenland gevestigd. Men ontwierp en bouwde in samenwerking met orgeldeskundigen en organisten vele verschillende instrumenten, van klein tot groot. Natuurlijk zijn met name de grote 32-voets orgels bekend bij het grotere publiek (Katwijk aan Zee, Nieuwe Kerk IV/P, 80 stemmen, Parijs, Saint-Eustache V/P, 101 stemmen, Genève, Victoria-Hall IV/P, 71 stemmen, München, Saint-Franziskuskerk III/P 51 stemmen, Stockholm, Katarinakerk III/P, 62 stemmen en Kopenhagen, concertgebouw Deense Radio en TV IV/P, 91 stemmen). Maar ook de recentelijk gebouwde orgels, zoals bijvoorbeeld de orgels in de G.G. te Opheusden (III/P, 40 stemmen) en de H.H.K. te Lunteren (III/P, 46 stemmen en de Sionskerk te Ridderkerk (II/P, 29 stemmen) zijn opzienbarend.

Van den Heuvel-Orgelbouw bouwt als genoemd niet alleen grotere kerk- en concertorgels, maar men ontwerpt, restaureert en onderhoudt ook veel kleine kerkorgels, koororgels, huisorgels en instrumenten om te studeren, zowel voor particulieren als voor conservatoria. Ieder orgel is een uniek exemplaar dat met veel zorgvuldigheid, in goede  samenwerking met de opdrachtgevers en hun eventueel betrokken adviseurs, wordt ontworpen en vervaardigd!

Afbeeldingen Singelkerk Ridderkerk

Image

Oriëntatie op Cavaillé-Coll

Naast hun interesse in de Hollandse orgelbouwtradities waren Jan en Peter gefascineerd door de 19e-eeuwse Franse orgelbouwkunst. Hun contacten met Franse organisten als Michelle Leclerc en Daniel Roth wakkerden dit vuur steeds verder aan en men besloot de orgels van de grote Franse orgelbouwer Aristide Cavaillé-Coll-orgels te analyseren en te bestuderen. Dit resulteerde in vele studiereizen naar Frankrijk. Behalve de beroemde Cavaillé-Coll-orgels in Parijs (zoals St. Sulpice, Notre-Dame en Sacré-Coeur in Parijs) werden ook vele kleinere instrumenten bestudeerd en geëvalueerd. Gedetailleerde maten werden opgenomen, hetgeen in de ateliers werd voortgezet met een studie van verhoudingen in klankvorming en technische construkties.

Het doel van dit alles was niet om genoemde orgels te imiteren, maar moet gezien worden als oriëntatie om een nieuw orgeltype te creëren dat geïnspireerd is op het symfonische orgeltype.

Afbeeldingen Nieuwe Kerk Katwijk

Image

Filosofie

Onderstaand vindt u artikelen die onze orgelbouw-filosofie beschrijven.

De ontwikkeling van het werk van Aristide Cavaillé-Coll in het verleden, het heden en naar de toekomst

Dit artikel werd in het duits, engels en frans gepubliceerd in het ISO (International  Society of Organbuilders) Journal, 1999 en is beschikbaar als pdf.
Auteur: J.L. van den Heuvel

Meer weten over onze filosofie?

Neem contact met ons op!

De door Van den Heuvel gebouwde orgels staan bekend om hun warme grondtonige orgelklank, een klank die naar de hoge tonen zangrijk maar niet dun en scherp is. De orgelklank is dienend en alle mogelijke klankkleuren zijn aanwezig om de inhoud van de te zingen psalmen en liederen optimaal te ondersteunen en te kleuren. Daarmee zijn Van den Heuvel-orgels dan ook zeer geschikt om de (samen)zang mee te begeleiden.

Image

Van den Heuvel orgels en samenzang

Inmiddels zijn er in de loop der jaren ruim 200 CD's uitgegeven van Van den Heuvel-orgels (solo), orgelbegeleiding van solisten, zang en van massale, vaak niet-ritmische, samenzang. Daarnaast zijn er reportages gemaakt door diverse omroepen uit België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Japan, Nederland, U.K., U.S.A., Zweden, Zuid-Afrika en Zwitserland.

Het eerste geheel nieuwe Van den Heuvel-orgel werd gebouwd voor de Singelkerk in Ridderkerk. De concerten met samenzang trokken in de beginjaren meer dan 1.000 bezoekers die uit het gehele land kwamen. Van de eerste opname door Klaas Jan Mulder werden meer dan 10.000 exemplaren verkocht. Er werden ook beroemde buitenlandse organisten (o.a. de Franse organisten Daniel Roth en Michelle Leclerc) uitgenodigd die tijdens de bijeenkomsten bijzonder getroffen werden door de massale niet-ritmische samenzang…..hier werd over gesproken tot ver in het buitenland.

Mondiaal bekend zijn de Mannenzang CD's vanuit de Nieuwe Kerk van Katwijk aan Zee. Het was een ideaal van de Katwijkse organist Jaap van Rijn om 1.600 mannen bij elkaar te brengen in de Nieuwe Kerk en met het 80-stemmen tellende Van den Heuvel-orgel de zang van deze mannen te begeleiden. Het bleek zo'n groot succes dat deze happening sindsdien jaarlijks terugkeerde. Er werden van iedere mannenzangavond CD’ s uitgegeven en de opbrengst werd gebruikt om een nieuw te bouwen Van den Heuvel-orgel (II/P 25 stemmen) in de Oude Kerk van Katwijk te financieren. Toen dit orgel eenmaal gebouwd was werden de opbrengsten bestemd voor vele goede doelen.

Ook zijn de concert/samenzangreizen naar o.a. het grote Van den Heuvel-orgel in Parijs uniek te noemen. Sinds de ingebruikneming van dit orgel worden er jaarlijks meerdere samenzangreizen naar de lichtstad georganiseerd en in totaal hebben ruim 50.000 zangers vanuit Nederland aan deze concerten meegewerkt.

Bepaalde plaatsen staan bekend om hun bijzondere samenzang, wij noemden reeds de vissersplaats Katwijk aan Zee, maar ook in andere plaatsen zoals bijvoorbeeld in de Gereformeerde Gemeente van Yerseke (Van den Heuvel-orgel III/P 42 stemmen) en de Gereformeerde Gemeente te Opheusden is de samenzang, met bovenstem, zeer massaal en indrukwekkend.

Vanzelfsprekend heeft iedere plaats, kerkelijke gemeente en organist een bijzondere plaats binnen de brede mogelijkheden van de zang tot Gods eer. Het voert dan ook te ver om alle plaatsen afzonderlijk te vermelden.

Bijzonder interessant om te horen is natuurlijk ook het kerkelijk gebruik van de kleine en grotere Van den Heuvel-orgels in het buitenland. Verrassend is bijvoorbeeld de zangbegeleiding zoals gebruikelijk in de kerk van Mänttä, Finland (Van den Heuvel-orgel III/P, 30 stemmen), naar ook de zang zoals gebruikelijk in de Verenigde Staten (New York, Van den Heuvel-orgel III/P 31 stemmen) is zeer interessant om te mogen beleven.

Geluidsfragmenten

Nieuwe Kerk, Katwijk aan Zee

Organist: Jaap van Rijn

Als 't bazuingeschal des Heeren klinkt en Jezus' komst is daar.

Nieuwe Kerk, Katwijk aan Zee

Organist: Klaas Jan Mulder

Hoe lieflijk zijn de voeten van hen, die een goede boodschap brengen (G.F. Händel)

Gereformeerde Gemeente, Yerseke

Organist: Pieter Heijkoop

Psalm 130

St. Eustache, Parijs

Organist: Klaas Jan Mulder

Psalm 95

Mäntän Seurakunta, Mänttä (Finland)

Organist: Sami Salomaa

0 On riemu, kun saan tulla