In januari 2006 zijn medewerkers van Van den Heuvel-Orgelbouw begonnen met de groot-onderhoudswerkzaamheden en intonatieherstel van het Steevens/Lohman/De Koff/Flentrop orgel in de fraaie Oude Kerk. In mei 2006 waren de werkzamenheden afgerond.
“Het doet mij deugd dat na jaren het dossier over de orgels uiteindelijk kan worden gesloten! Het was voor mij overigens vanaf den beginne al duidelijk dat de orgels bij Van den Heuvel-Orgelbouw in goede handen waren! Van bevoegde organisten ontvang ik geregeld complimenten over de kwaliteit van zowel koor- als kerkorgel. Gelet op de positieve berichten uit de gemeente die mij geregeld bereiken mag ik stellen dat dit orgel als kerkorgel zeer goed wordt gewaardeerd!” Jaap Lauwers, organist van de Oude Kerk
In 1765 bouwde G. Steevens een eenklaviers orgel met aangehangen pedaal. H.B. Lohman breidde het orgel in tussen 1839 en 1844 uit met een Bovenwerk, hij slaagt er echter niet in de door hem aangevangen uitbreiding af te maken. Hij stelt dan ook voor een ander het werk te laten voltooien. Van Dam maakte het werk af en het orgel werd op 14 september 1845 ingebruik genomen. In 1885 werden er herstelwerkzaamheden uitgevoerd. In 1935 breidde De Koff het orgel uit met een vrij pedaal. De klaviatuur achter het orgel werd daarbij verwijderd en aan de linkerzijde ingebouwd. Tevens vond er een dispositiewijziging plaats.
Flentrop voerde in 1973 de laatste restauratie uit. Aanwezige, grondtonige pedaalstemmen werden daarbij verwijderd. In een vrijwel gesloten kas tegen de muur werden vijf nieuwe pedaalstemmen geplaatst die allen gemaakt werden van orgelmetaal. Achterin de historische kas van het Hoofdorgel plaatste men een nieuwe klaviatuur, tevens werden alle mechanieken nieuw aangebracht. Helaas werd daarbij geen rekening gehouden dat het labiaalpijpwerk op de windladen van het Hoofdwerk bereikbaar moest zijn om gebruikelijke stem- en onderhoudswerkzaamheden uit te voeren.
Tongwerken
De baskanten van de manuaal tongwerken almede die van het Pedaal zijn uitgevoerd met messing kelen met loodbeleg en deels leer. Ter plaatse van de klemwig week echter het lood waardoor er geen stabiele situatie voor de tongbuiging ontstaat. Dit gaf met name bij de Bazuin voor ernstige problemen m.b.t. aanspraak en stemming. Het lood is vervangen door messing ter plaatse van de klemwig. Daar waar de tong opslaat is het lood en (deels) leer gehandhaaft zodat het klank karakter onveranderd bleef.
Pedaal
Ondanks dat de kerkrestauratie nog niet was afgerond zijn medewerkers van Van den Heuvel in januari 2006 begonnen met het herstel van het pedaalwerk. Ingezakte pijpvoeten (met name van de in orgelmetaal uitgevoerde Subbas 16’ en de Prestant 8’) werden vervangen, labia, kernen en corpi en steminrichtingen hersteld en de intonatie herzien.
Stemschade.
Ingezakte voet van een Subbas pijp.
Blik op de pedaal lade. Alleen de grootste metalen Subbas pijpen staan nog op de lade.
Alle bovenranden zijn hersteld en opnieuw netjes ingeklopt.
Omdat het pijpwerk in de losse pedaal kas weinig klank uitstraling had door de vrijwel dichte kas, zijn in de zijwanden extra galmgaten aangebracht.
Bovenwerk
Het Bovenwerk is opgesteld op één lade met piramidale opstelling. Al het pijpwerk staat op de lade (de Viola di Gamba vanaf C-groot!) behalve elf houten pijpen van de Roerfluit 8', deze staan op een stok voor de lade.
Onmogelijk te stemmen Baarpijp 8' pijp.
Ook lastig te stemmen deze Octaaf 4' pijpen.
De losse stok voor de houten Roerfluit 8' pijpen. De loden conducten hebben minimale diameter en 3 haakse bochten waardoor de windtoevoer en daarmee het volume van deze pijpen helaas gering is.
Door het geringe volume van de Roerfluit pijpen moesten deze hoger gestemd worden. Omdat een diep zittende stop lastig is zijn de pijpen afgezaagd, soms op erg creatieve wijze...
De Baarpijp en Roerfluit weer terug op de lade. Rechts zijn nog net enige Viola di Gamba pijpen zichtbaar.
Blik naar beneden op de C-kant van het Hoofdwerk. Het hoogte verschil tussen Hoofdwerk en Bovenwerk is minimaal.
De weer stembare Baarpijp 8' pijp. Naar voorbeeld van de grootste pijpen is een stemkrul aangebracht.
De drie 8-voeten van het Bovenwerk: Baarpijp, Roerfluit en Viola di Gamba. De Viola di Gamba heeft alleen in het groot octaaf stemkrullen (geen expressions), al de overige pijpen zijn op lengte afgesneden.
Al het labiaal pijpwerk weer op de lade. Vooraan de Flageolet 1'. De Dulciaan is nog niet teruggeplaatst.
Hoofdwerk
Het hoofdwerk is opgesteld op een C- en Cis-lade waarbij de bas (C-groot t/m f-klein) piramidaal aan de buitenzijden is op gesteld. De diskanten staan grotendeels onder de lade van het Bovenwerk. De ruimte tussen de laden is alleen van de voorzijde van de kas bereikbaar. Hiervoor moet het pijpwerk uit de middentoren worden verwijderd.
Pijpwerk van het Hoofdwerk gezien vanuit het Bovenwerk. Hier de piramidaal opgestelde Cis-baskant. Het pijpwerk is relatief dunwandig en van zacht materiaal vervaardigd. Door de diverse wijzigingen in het verleden aan het pijpwerk (o.a. dichtgesoldeerde expressions en stemkrullen) en het moeilijk bereikbaar zijn heeft bijna al het pijpwerk stemschade opgelopen.
Om het labiaal pijpwerk van de achterste stemmen goed te kunnen bereiken moet de diskant van de Trompet worden verwijderd. Het lege rooster is van de inmiddels verwijderde Mixtuur. Vlak achter het front scheefstaand pijpwerk van de Bourdon 16' en Prestant 8'.
Toegang tot het Hoofdwerk is via deze steiger. Het pijpwerk uit de zijtorens wordt tevens verwijderd om het houten pijpwerk van de Bourdon 16' en 8' te kunnen bereiken.
Vanaf de steiger is toegang via de middentoren mogelijk naar deze kleine ruimte (minder dan 0.5m3) onder het Bovenwerk en tussen de twee Hoofdwerk laden.
De rechtgezette en herstelde Prestant 8' en Bourdon 16'.
Omdat het orgel zoveel als mogelijk bespeelbaar moest blijven kon niet al het pijpwerk ineens worden aangepakt. Hier zijn de Octaaf 4', Roerfluit 4' en Quint 3' al schoongemaakt en hersteld. Het gedekte pijpwerk links op de foto is nog niet van de lade geweest.
De frontpijpen van de zijtorens zijn na herstel weer terug geplaatst.
Het pijpwerk is grotendeels weer terug op de lade.
Alleen de mixtuur ontbreekt nog.
