Hervormde Kerk, Nunspeet (2020)

Hervormde Kerk, Nunspeet (2020)

In 1872 plaatste de firma L. van Dam en Zonen een nieuw orgel met twee manualen en aangehangen pedaal in de dorpskerk te Nunspeet. Het had 17 stemmen. Het orgel werd oorspronkelijk opgesteld aan de westkant van de oude Dorpskerk. In het begin van de twintigste eeuw verving de firma Van Dam & Bergmeijer de Clarinet 8' van het Bovenwerk door een Vox Célèste. Na een uitbreiding van het kerkgebouw plaatste Leeflang het orgel in 1960 in het nieuwe gedeelte.

In de jaren 1967/1968 werd het instrument onder advies van Wim van der Panne aangepast en uitgebreid. Het kreeg onder andere een vrij pedaal, een pedaalkoppel naar het bovenwerk en een nieuwe windvoorziening met ladebodem balgen met enkele vouw. De cancellenramen kregen dekplaten zowel boven als onder. De laden werden voorzien van nieuwe slepen met verende dekplaat stroken en nieuwe ventielen. De hoofdwerk lade werd tevens opnieuw ingedeeld waarbij de Bourdon 16 en Violon 16 vervielen en ruimte ontstond voor een Mixtuur. De Vox Célèste verviel, de open plaats werd voorzien van twee slepen voor een Cymbel en een eng gemensureerde Dulciaan 8. Toets- en register tractuur werden gemoderniseerd. Op 25 januari 1968 nam men het orgel weer in gebruik. Het werd hierbij bespeeld door Wim van der Panne en G. van Campen.

In december 2017 werd het contract getekend voor een algehele restauratie van het orgel. Orgeladviseur Herman G. Kamp zal het project begeleiden. Naast de noodzakelijke restauratiewerkzaamheden worden ook noodzakelijke klankverbeteringen door gevoerd. De oorspronkelijke klank van het instrument zal deels hersteld worden door de ingrepen, die de klank ernstig hebben aangetast, ongedaan te maken. Latere (waardevolle) toevoegingen zullen worden gehandhaafd en waar nodig worden verbeterd. De werkzaamheden zullen worden geïnspireerd op het oorspronkelijke concept van Van Dam, echter zonder verregaande reconstructie of kopiëren van andere instrumenten van Van Dam.

Windvoorziening

De ladebalgen worden los gemaakt van de laden en omgebouwd tot zelfstandige balgen welke met gewichten op druk worden gebracht. De starre windvoorziening zal hierdoor meer ademend worden.

View the embedded image gallery online at:
https://vandenheuvel-orgelbouw.nl/cms/nederland/hervormde-kerk-nunspeet#sigProId0d364fc55c

Hoofdwerk

De verwijderde Violon 16' en Bourdon 16' zullen terugkeren. Hiervoor is historisch Van Dam pijpwerk beschikbaar. De Mixtuur krijgt een nieuwe samenstelling. De Trompet is in 1968 voorzien van nieuwe kelen en tongen. Ook hiervoor is historisch Van Dam materiaal beschikbaar om dit ongedaan te maken. Tevens zal de bas/discant deling weer worden aangebracht.

Bovenwerk

De Dulciaan en Cymbel welke niet in het klankbeeld passen zullen komen te vervallen. Hun plaats zal worden ingenomen door een Quintfluit en een nieuwe Klarinet.

Pedaal

De huidige opstelling van het pedaal is zeer krap en de klank ontwikkeling onvoldoende. Achter het orgel zal een losse pedaal kas worden gemaakt met daarin een nieuwe grenen Prestant 16, de Octaaf 8' en een nieuwe grenen Bazuin 16' met volle bekerlengte. De huidige pedaal lade zal plaats bieden aan de overige stemmen.

Foto's van het vervaardingen van de nieuwe Prestant 16' en Bazuin 16' voor het pedaal:

View the embedded image gallery online at:
https://vandenheuvel-orgelbouw.nl/cms/nederland/hervormde-kerk-nunspeet#sigProIdf575ffb03d

Pedaallade:

View the embedded image gallery online at:
https://vandenheuvel-orgelbouw.nl/cms/nederland/hervormde-kerk-nunspeet#sigProId72f201667f

Pedaalkas:

View the embedded image gallery online at:
https://vandenheuvel-orgelbouw.nl/cms/nederland/hervormde-kerk-nunspeet#sigProId4043959ca1

Laden

De Hoofdwerk en Bovenwerk laden worden gerestaureerd waarbij weer lederen pulpeten worden aangebracht. De hoofdwerk lade wordt voorzien van een kantblok voor de Violon en Bourdon. De Stokken en roosters van de in 1968 geplaatste nieuwe stemmen worden vernieuwd dan wel aangepast in Van Dam stijl.

Hoofdwerk:

View the embedded image gallery online at:
https://vandenheuvel-orgelbouw.nl/cms/nederland/hervormde-kerk-nunspeet#sigProIdf1c29a877e

Bovenwerk:

View the embedded image gallery online at:
https://vandenheuvel-orgelbouw.nl/cms/nederland/hervormde-kerk-nunspeet#sigProId326e51c437

Pijpwerk

Helaas waren er een flink aantal pijpen aangetast door tinpest, met name de pijpvoeten. Ook in 1967/68 was dit geconstateerd en was een deel van de pijpvoeten al deels vervangen. Het pijpwerk is hierna opnieuw opgepast in de roosters.

Tinpest:

View the embedded image gallery online at:
https://vandenheuvel-orgelbouw.nl/cms/nederland/hervormde-kerk-nunspeet#sigProId7837d84524

Oppassen pijpwerk:

View the embedded image gallery online at:
https://vandenheuvel-orgelbouw.nl/cms/nederland/hervormde-kerk-nunspeet#sigProIdee2e5e443c

Opstelling

Achter het orgel zal de losse pedaalkas worden geplaatst. De kas is opgesteld en de pijpen zijn geplaatst. Tussen de bestaande kas en de nieuwe pedaalkas komt een deel van de nieuwe windvoorziening. De rest krijgt een plaats onder de hoofdwerklade.

View the embedded image gallery online at:
https://vandenheuvel-orgelbouw.nl/cms/nederland/hervormde-kerk-nunspeet#sigProId2fb7f62673

View the embedded image gallery online at:
https://vandenheuvel-orgelbouw.nl/cms/nederland/hervormde-kerk-nunspeet#sigProId0ceec7890b

Montage

Op maandag 10 augustus zijn de onderdelen van het Van Dam orgel naar Nunspeet vervoerd en is gestart met de montage van het orgel.

View the embedded image gallery online at:
https://vandenheuvel-orgelbouw.nl/cms/nederland/hervormde-kerk-nunspeet#sigProId9e0a0a4199

Aanvullende informatie

  • Werkzaamheden: Restauratie
  • Locatie: Nunspeet
  • Link: Openen
  • Dispositie:
    Hoofdwerk, C-g3
    Violon 16' D.
    Bourdon 16'
    Prestant 8'
    Holpijp 8'
    Octaaf 4'
    Roerfluit 4'
    Quintprestant 3'
    Octaaf 2'
    Cornet III D.
    Mixtuur III-V (1968/2020)
    Trompet 8' B/D.    		 Bovenwerk, C-g3
    Salicionaal 8'
    Viola di Gamba 8'
    Roerfluit 8'
    Salicet 4'
    Fluit Travers 4'
    Quintfluit 3' (2020)
    Gemshoorn 2'
    Klarinet 8' (2020)

    Pedaal, C-f1
    Prestant 16' (2020)
    Subbas 16' (1872/2020)
    Octaaf 8' (1968)
    Gedekt 8' (2020)
    Octaaf 4' (1968)
    Bazuin 16' (2020)
    Trombone 8' (reservering)

    Speelhulpen
    Manuaalkoppel
    Pedaalkoppel Hoofdwerk
    Pedaalkoppel Bovenwerk
    Tremulant Bovenwerk

    Samenstelling van de vulstemmen:

    Mixtuur III-V
    C c0 c1 c2 f#2
    2 2 2/3 4 8 8
    1 1/3 2 2 2/3 4 5 1/3
    1 1 1/3 2 2 2/3 4
      1 1 1/3 2 2 2/3
          1 1/3 2

     

    Cornet III
    c1
    2 2/3
    2
    1 3/5